“Bij alle vormen die afscheid aanneemt,
kun je verschillende emoties hebben:
boosheid, verdriet, vrolijkheid, angst.
Soms voel je dat allemaal tegelijk.
Dat is niet goed of fout. Maar het is wel
belangrijk om er met kinderen over te
praten, en afscheid nemen een beetje
te oefenen.”

Stine Jensen, filosofe

 

Wat is filosoferen met kinderen?

Voor kinderen is de wereld en de vele ervaringen die ze meemaken nog relatief ‘nieuw’ en ongekend. Kinderen ervaren veel zaken voor de eerste keer en verwonderen zich over dingen die voor ons volwassenen vanzelfsprekend lijken. Deze verwondering uit zich vaak in filosofische vragen.
De methode die we in deze lessen gebruiken is ontworpen door de Amerikaanse professor Matthew Lipman. Voor Lipman betekent filosoferen ‘critical, creative and caring thinking’. Naast denkvaardigheden ontwikkelen kinderen tijdens het filosoferen ook hun sociale en morele vaardigheden. Ze leren uiten wat ze werkelijk denken en leren hoe ze hun gedachten zelfstandig kunnen onderzoeken.

Samen nadenken over grote thema’s zoals ‘leven en dood’, ‘geluk’, ‘verdriet’ ‘afscheid’ ‘ziekte’ of ‘toekomst’ is belangrijk voor onze persoonlijke ontwikkeling als mens. We komen allemaal in aanraking met pijn en lijden en in elk leven moeten bepalende keuzes gemaakt worden. Helaas hebben we niet alles in de hand en is geen enkel leven helemaal voorspelbaar.
Maar we kunnen wel leren omgaan met onzekerheden en onverwachte gebeurtenissen die ons leven in een ander perspectief plaatsen. Net daarin ligt de kracht van de filosofische gesprekken met kinderen. De inzichten uit deze gesprekken creëren nieuwe openingen om naar datzelfde leven te kijken en geven ons veerkracht om met onzekerheden om te gaan.

De nadruk ligt niet op het vinden van juiste antwoorden, maar op samen verkennen van mogelijkheden. Dit wordt door kinderen als erg leuk en bevrijdend ervaren. Ze worden niet gecorrigeerd, maar worden ondersteund om hun eigen denkwereld te onderzoeken. Als dit soort gesprekken met een groepje kinderen wordt gevoerd, krijgen ze niet enkel inzicht in hun eigen denkprocessen, maar ontdekken ze ook wat en hoe anderen echt over zichzelf en de wereld denken.

 

Concreet

Levensles van Mercedes komt naar je klas om, met behulp van de filosofische troostkoffer, samen te filosoferen. De bevindingen van de kinderen worden mee opgenomen in het onderzoeksproject van Odisee hogeschool.

Interesse? Stuur een mailtje naar [email protected]

 

Project in samenwerking met onderzoekskern ExploRatio van Odisee hogeschool, onder leiding van onderzoekers Inge Tency en Eef Cornelissen.